عنوان: آیا نذر کردن براى صلحا و مؤمنان زنده و یا مرده جایز است ؟
تاریخ: پنجشنبه 25 اردیبهشت 1391
شرح:

آرى ، اگر نذر براى خدا باشد و اهداى ثواب براى صلحا و مؤمنان ، همانگونه که در میان شیعه رایج است ، به چند جهت جایز مى‏باشد:
‏ الف - احادیثى از کتب اهل سنت دلالت بر جواز دارد: «عن ثابت بن الضحاک ، عَنِ النَّبیّ( ص ) إنّ رجلاً سأله انّه نذر أن یذبح ببوانه ، فأتى‏ رسول اللّه فاخبره . فقال هل کان فیها وثن من أوثان الجاهلیه یُعبد؟ قالوا: لا ، قال: هل کان فیها عید من اعیادهم؟ قالوا: لا ، قال رسول اللّه( ص ) اوف بنذرک فانّه لا وفاء لنذر فی معصیهاللّه و لا فیما لا یملک ابن آدم» . ابو داود ، ج‏3 ، ص‏238.
‏ ثابت بن ضحاک مى‏گوید : شخصى از پیامبر ( ص ) سئوال کرد ؛ نذرکرده‏ام گوسفندى را در محلى بنام بوانه - در نزدیکى ساحل - ذبح کنم ، آیا این نذر صحیح است؟ پیامبر ( ص ) فرمود: آیا در آن مکان در زمان جاهلیت بتى پرستش مى‏شد؟ عرض کرد: خیر - فرمود : آیا در آنجا محل به پا داشتن یکى از اعیاد جاهلیت بود ؟ عرض کرد ، خیر فرمود : به نذر خود وفا کن ، یعنى در همانجا گوسفندى را ذبح کن - زیرا فقط در دو مورد نذر کردن صحیح نیست؛ 1 - نذر در معصیت خداوند 2 - نذر در موردى که ملک خود نباشد.
‏ اگر نذر ، طبق روال جاهلیت؛ یعنى براى بت و اعیاد کفار نباشد ، وفاى به نذر لازم است . هر چند شیعه رجحان نذر را شرط مى‏داند و قربانى در مکانى که قبلاً بتکده بوده ، راجح نیست ، اما على اىّ حال اهل سنت که این قبیل احادیث رانقل مى‏کنند نذر در مشاهد مشرفه و هدیه به صلحا و مؤمنان را به طریق اولى باید صحیح بدانند.
‏ ب - عزامى شافعى در تأیید این نذرها مى‏گوید: کسى که در وضع نذر مسلمین تحقیق کند ، چنین به دست مى‏آورد که قصدشان از این قربانى ها و نذرها براى مردگان جز صدقه از طرفشان و اهداى ثواب براى آنان ، چیز دیگرى نیست و اجماع اهل سنت بر این است که صدقه زنده‏ها براى مردگان سودمند و واصل است . و احادیث در این زمینه بسیار است . سپس عزامى به یک حدیث اشاره مى‏کند:
‏ سعد از پیامبر( ص ) پرسید: مادرم فوت شده و یقین دارم که اگر زنده بود ، صدقه‏اى مى‏داد . آیا اگر من از طرف او صدقه دهم سودى به‏حالش خواهد داشت؟ حضرت فرمود: آرى ، پرسید: کدامین صدقه سودمندتر است؟ فرمود: «الماء» پس سعد چاهى را حفر کرد و آن را صدقه براى مادر خود قرار داد . فرقان القرآن ، ص‏133.
‏ ج - قبرهایى از مسلمانان بوده و هست که معروف به قبور نذور است و مسلمین براى آنان نذرها مى‏کردند.
‏ * قبر البستى در مراکش * قبر النذور در بغداد * قبر احمد البدوى . نیل الابتهاج ، ج‏2 ، ص‏62 ؛ المواهب اللدنیه ، ج‏5 ، ص‏346 ؛ تاریخ بغداد ، ج‏1 ، ص‏123.