عنوان: آیا ساختن و بنا بر قبور؛ از قبیل گنبد ، ضریح و ... منع شرعى دارد؟
تاریخ: پنجشنبه 25 اردیبهشت 1391
شرح:

به چند دلیل پاسخ این پرسش منفى است و منعى ندارد:
‏ الف دلیلى بر حرمت ، جز روایت ابى الهیاج نیست‏ صحیح مسلم ، ج‏3 ، ص‏61. و نیز این روایت از نظر سند مورد اشکال است؛ زیرا وکیع و حبیب‏بن ابى‏ثابت از راویان سند این حدیث هستند و هر دو از نظر اهل سنت مورد بحث مى‏باشند.
‏ ب - در دلالت حدیث نیز جاى بحث و گفتگو وجود دارد؛ چون «وَ لا قَبراً الاّ سوّیته» به معناى تخریب بناى قبور نیست بلکه به معناى مسطح کردن آن در مقابل تسنیم؛ یعنى بلند کردن قبر و بالا آوردن؛ آن همانند کوهان شتر است.
‏ قسطلانى مى‏گوید : «السنه فی القبر تسطیحه و انَّه لا یجوز ترک هذه السنّه لمجرّد انّها صارت شعاراً للروافض وانّه لا منافات بین التسطیح و حدیث ابى هیاج : لأنّه لم یُرَد تسویته بالأرض و انّما أراد تسطیحه جمعاً بین الأخبار ...» ارشاد السارى ، ج‏2 ، ص‏468.
‏ « سنت پیامبر ( ص ) همان مسطح کردن قبر است و این سنت - چون شعار پیروان مذهب شیعه گردیده - جایز نیست رها شود و هیچ منافاتى میان مسطح کردن قبر و روایت أبى الهیاج نیست؛ زیرا که منظور روایت صاف کردن قبر و برابر کردن آن بازمین نیست . بلکه مراد مسطح کردن در مقابل تسنیم است ، و این معنا را از جمع میان روایات به دست مى‏آوریم.
‏ ج - روش مسلمانان این بوده که روى قبرها بنا مى‏ساختند:
‏ 1 - بناى حجره شریف نبوى.
‏ 2 - قبور ائمه بقیع که در سال 1345 ه' ق به دست وهابیان تخریب گردید.
‏ 3 - قبر ابراهیم فرزند رسول‏اللّه ( ص ) در خانه محمدبن زیدبن على بود و به دست وهابیان تخریب گردید.
‏ 4 - بناى مسجد ، روى قبر حمزه( ع ) . در اوایل قرن دوم هجرى و به دست وهابیان تخریب گردید.
‏ 5 - بناى قبر سعد بن معاذ - این قبر در منزل ابن افلح بود و در زمان عمربن عبدالعزیز بر روى آن گنبد ساختند . وفاء الوفا ، ج‏2 ، ص‏545.
‏ 6 - بنا بر روى قبر باهلى (سال 275 ه' .) در بصره . سیر اعلام النبلاء ، ج‏13 ، ص‏285.
‏ 7 - بنا بر روى قبر امیر مؤمنان حضرت على‏بن ابى طالب ( ع ) در قرن دوم . موسوعه العتبات 6 ، 97.
‏ 8 - بنا بر روى قبر سلمان فارسى . تاریخ بغداد ، ج‏1 ، ص‏163.
‏ 9 - بنا بر روى قبر ابوعوانه (سال 316 ه' .) . سیر اعلام النبلاء ، ج‏14 ، ص‏419.
‏ خلاصه ، سیره مسلمین؛ چه شیعه و چه سنى بر این بوده است که بر قبور بزرگان دین حرم و بارگاه بسازند و این سیره در تمام بلاد اسلامى همچنان ادامه دارد . قبور ائمه اطهار ( ع ) در نجف و کربلا و کاظمین و سامرا و مشهد و قبور بزرگان اهل سنت؛ ابو حنیفه و عبدالقادر در بغداد و بخارى در سمرقند و . . . شاهد بر مدّعى است ، تنها وهابیان هستند که در حجاز با این سیره مسلمین به مخالفت برخاسته‏اند.