عنوان: آیا استغاثه و طلب حاجت از غیر خداوند جایز است؟
تاریخ: پنجشنبه 25 اردیبهشت 1391
شرح:

اگر کسى بگوید: اى محمد ، حاجت مرا روا کن و منظورش شفاعت و وساطت و دعا براى تعجیل و انجام کار باشد هیچ اشکالى به نظر نمى‏رسد . آیات زیادى داریم که ظاهرش صدور فعل از بنده خداست؛ { ...وَارْزُقُوهُمْ فِیهَا وَاکْسُوهُمْ...} . نساء : 5.
‏ { وَمَا نَقَمُوا إِلَّا أَنْ أَغْنَاهُمْ اللَّهُ وَرَسُولُهُ...}. توبه : 74.
‏ { وَلَوْ أَنَّهُمْ رَضُوا مَا آتَاهُمْ اللَّهُ وَرَسُولُهُ...} . توبه : 59.

‏ با اینکه بى نیاز کننده ، تنها خداوند است ، لیکن در این آیات ، خداوند - عزّوجلّ پیامبر ( ص ) و مؤمنین را نیز رازق و شریک در اغنا وبى‏نیازى دانسته است . علاوه اینکه ، صحابه به هنگام گرفتارى به قبر پیامبر ( ص ) متوسّل مى‏شدند.
‏ عسقلانى مى‏گوید : در زمان خلافت عمر مردم گرفتار قحطى و خشکسالى شدند ، شخصى از اصحاب به قبر پیامبر ( ص ) متوسّل شد و گفت یا رسول اللّه «اِسْتَسْقِ لِأُمَّتِکَ فَاِنَّهُمْ قَدْ هَلَکُوا ...» فتح البارى ، ج‏2 ، ص‏557. و شخصیت هایى چون ابن حِبّان و ابن خُزیمه و ابوعلى خلال ، شیخ الحنابله در زمان گرفتارى به قبور اهل بیت پیامبر ( ص ) متوسّل مى‏شدند:
‏ الف - ابن حِبّان (متوفاى 350 ه' .) در کتاب خود «الثقات» مى‏گوید: بارها به زیارت قبر على بن موسى الرضا( ع ) رفتم و در مدتى که در طوس بودم ، هر وقت مشکلى بر من عارض مى‏شد ، به زیارت قبر آن حضرت مى‏رفتم و از خداوند مى‏خواستم که مشکلم را برطرف کند و الحمد للَّهِ مشکلم برطرف مى‏شد و این معنا را مکرّر امتحان کردم و نتیجه گرفتم . کتاب الثقات ، ج 8 ، ص‏456.
‏ ب - ابن خُزیمه؛ هموکه شیخ بخارى و مسلم و به اصطلاح شیخ الاسلام است ، شاگردى دارد به نام محمد بن مومل . وى مى‏گوید: به همراه استادم ابن خزیمه و جمعى از اساتید به زیارت بارگاه قبر على بن موسى الرضا ( ع ) در طوس رفتیم ، استادم ابن خزیمه چنان در برابر آن بقعه متبرکه تعظیم و تواضع کرد که همگى در شگفت ماندیم . تهذیب التهذیب ، ج‏7 ، ص‏339.
‏ ج - ابو على خلال ، شیخ حنابله مى‏گوید: هرگاه به مشکلى برمى‏خورم قبر موسى‏بن جعفر ( ع ) را زیارت مى‏کنم و به ایشان متوسل مى‏شوم و خداوند نیز مشکل مرا آسان مى‏کند . تاریخ بغداد ، ج‏1 ، ص‏120.
‏ د - محمد بن ادریس شافعى به قبر ابو حنیفه و احمدبن حنبل به قبر شافعى متوسل مى‏شدند . مناقب ابى حنیفه ، ج‏2 ، ص‏199.
‏ ه' مسلمانان ، به قبر ابو ایوب انصارى متوسل مى‏شدند و براى طلب باران به قبر ایشان پناه مى‏بردند . مستدرک حاکم ، ج‏3 ، ص‏518.
‏ و - ابن خلکان و ذهبى مى‏گویند: مردم براى طلب باران به قبر ابن فورک اصفهانى ( متوفاى 406 ه' ) متوسل مى شدند و فیات الاعیان ،ج 4 ص 272 - سیر اعلام النبلاء ،ج 17 ،ص 215 ؛ راجع به بخارى و مردم سمرقند مطلبى نیز ذکر شده ، رجوع شود به طبقات الشافعیه ، 12 ، 469 - و طبقات الشافعیه ،ج 2 ص 234.
‏ نکته مهم این است که بزرگان اهل سنت به صراحت مردم را تشویق به استغاثه و توسل کرده‏اند.
‏ قسطلانى گوید: شایسته است که زائر در کنار قبر پیامبر( ص ) زیاد دعا و استغاثه کند و متوسل شود و طلب شفاعت بخواهد و بى تابى کند و سزاوار است که خداوند شفاعت پیامبر ( ص ) را در حق او بپذیرد . المواهب اللدنیه ، ج‏3 ، ص‏417.